Bibliografía
sobre o río Miño
Río Miño, ano 1950, por Francelos
e Arnoia.
¡Un río ceibe, daquelas!.
----------------
Bibliografía utilizada por Secundino Lorenzo
Fdez. na web
"Río Miño", O pai Miño.
-0-
Os ríos
galegos. Francisco J. Río
Barja e Francisco Rodríguez Lestegas.
Editado polo Consello da
Cultura Galega no ano 1995.
Un libro único. Unha xoia de
libro, cun traballo detrás digno dos maiores
eloxios. O libro trata da morfoloxía e do réxime de
todos os ríos galegos importantes, divididos en
cuncas.
Concretamente trata,
evidentemente, a Cunca do río Miño: aspectos xerais,
límites, extensión, variables de forma e tamaño. As
características morfolóxicas e climáticas. A rede
fluvial é o seu perfil lonxitudinal. O rexime
hídrico e as súas variables e o seu aproveitamento
hidroeléctrico, de se-lo caso.
Unha xoia imprescindible si se
fala de ríos. A biblia dos nosos ríos.
Deste libro saquei de todo,
incluidos os mapas dibuxados marabillosos que aparecen na miña
ficha, en distintos tramos do río, así como os
perfís lonxitudinais do río Miño, por certo moi
curioso.
-0-
Os ríos de
Galiza. Autores Manuel Núñez
Pérez, Adela Leiro Lois e Mon Laporta Padín.
Editado por A Nosa Terra.
2007.
Un libro marabilloso, cun texto
simplificado e exacto e unhas fotografías
marabillosas. Dedica varios capítuos a falar dos
ríos, doiras e regatos. Do traballo xeolóxico dos
ríos , da fauna e os animais, así como os
aproveitamentos.
Logo describe os ríos máis
importantes dunha forma moi pedagóxica , cun resume
previo e moitas fotografías, cousas curiosas e
poesías. Nótase a man de mestres...
Nos capítuos finais fala, como
non podía ser menos, dos problemas dos ríos
galegos, e do seu futuro.
Outra xoia de libro.
Por certo ademais das fotografías
de Adela Leiro e Mon Daporta, aparecen fotografías
de Isaac Pontanilla, Lucia Leiro e José Antonio
Acuña.
Imprescindible.
Nota: dou as gracias os autores do
libro xa que na bibliografía aparecen un link as
miñas páxinas dedicadas precisamente os ríos galegos.
Síntome moi honrado. Moitas grazas.
-0-
Dicionario
Xeográfico ilustrado de Galicia, editado por
Xeogal baixo a dirección de Fco. Javier
Río Barja. 2009. O dicionario ten 28 tomos.
Deste dicionario tomei os datos xeográficos que aparecen
ó principio nesta ficha do río Miño. Por
suposto moitísimos datos do apartado Afluentes do río
Miño.
Este é o aspecto
marabilloso deste gran dicionario. Unha obra
imprescindible para este traballo sobre o río Miño.
-0-
Pescadores del río
Miño (Tramo gallego - Portugués). Eliseo
Alonso. 1989. Editado pola Excma. Diputación de
Pontevedra.
Un libro, para mín básico e marabilloso. Deste libro saquei moitos datos sobre a pesca no río
Miño, fauna, artes de pesca, as lendas, festas e
moitas máis cousas. Imprescindible.
Un libro imprescindible si se quere
saber algo sobre o río Miño. Unha xoia.
-0-
Riberas del "Baixo
Miño". Sus gentes, usos y costumbres. Autor Praxiteles González Martínez. 1997.
Deste libro saquei moitos datos referidos
a pesca no baixo Miño, para demostrar ó que foi este río e
ó
que é hoxe. O libro é un traballo marabilloso sobre o Baixo
Miño.
-0-
Conferencias sobre
el río Miño. Varios autores. Editado por
Caixa Ourense en 1989.
Marabilloso: sete conferencias en base a
biografía do Miño, cós misterios do río Miño, a
Contaminación, o viño e o río, a migración de plantas,
e a fauna. Outro libro básico.
Deste libro aparece na ficha un resumen
do artículo "Biografía del Miño" do profesor
Francisco Río Barja que fala sobre as
incógnitas ou misterios que presenta
o río Miño.
Tamén o artigo completo de
José D. Posada "O Minho, pai do viño".
O mellorciño que se ten escrito sobre os viños de
Galicia en función do lugar a carón do río Miño. Un
traballo que demostra os coñecementos que José D. Posada
tiña sobre o tema; curiosamente inda vixente hoxe
despois dos anos...
Por último incorporo
o traballo O río Miño: realidade, lenda e
literatura. do escritor
Antonio Fraguas Fraguas. Outra
marabilla de texto.
Curiosamente Antonio Fraguas é o
escritor ó que se
lle dedica, no ano 2019,
o Día das Letras Galegas.
-0-
Os ríos galegos.
Autor Ramón Otero Pedrayo. Edicións
Castrelos 1977.
Este libro é outra xoia.
Tiven en conta este libro nos afluentes
do río Miño e tamén algúns textos referidos a moitas partes do río
Miño.
Todo un mestre D. Ramón. Cunha prosa marabillosa que
demostra en cada páxina.
-0-
Ourense Natural.
Autores
José Dominguez (nos textos) e José
Antonio López (na fotografía). Editado pola
Deputación de Ourense 1994
Este libro é un
tesouro, de feito fai anos que está agotado. Nel
demóstrase que a provincia de Ourense é unha auténtica
xoia, con lugares que hai que visitar obligatoriamente.
Cada folla do libro é unha sorpresa, todo con
fotografías espectaculares...
Por certo moitas
destas xoias non fomos capaces de
conservarlas, non sabemos
facelo...Unha desgracia
como outra cualquiera...
Tiven en conta este libro,
en algunha das cousas do río Miño e os seus afluentes.
-0-
Ourense Alrededores.
Autores
José Dominguez (nos textos) e José
Antonio López (na fotografía). Editado polo Concello de
Ourense no ano 1998
Este libro é outra xoia.
Tiven en conta este libro nos
afluentes do río Miño e tamén algúns textos referidos a
moitas partes do río Miño.
Concretamente nos datos do río Porto e os seus muíños.
-0-
Nomes do Ribeiro.
Autor Frutos Fernández González.
Editorial Instituto de Estudios Carballineses. 2007
Libro interesantísimo e dende logo moi
traballado. Entre os nomes que estudia Frutos está
loxicamente o río Miño, o nome Miño, e ó que opina
sobre ese nome está resumido na ficha adicada ó Pai Miño.
-0-
O Miño un caudal de
historia. Autor Anselmo López Carreira.
Editado por Xerais 2015.
Deste libro saquei
tres cousas de momento,
concretamente unha interpretación da palabra Miño,
un anaco de historia da Ponte de Castrelo
e un traballo sobre "O tren que me leva pola beira do
Miño", unha canción de Andrés do Barro, no ano 1969 que
foi importante para o idioma galego, que estaba daquela
moi parado. O libro ten unha
lectura doada e aporta moitos datos históricos. Unha forma
especial e ben pensada de escribir sobre o noso pai
Miño. Gústame moito.
-0-
O tempo dos ríos.
Coordinadores Fco. Javier Martinez Gil e Manuel Soto
Castiñeira. Editado pola Universidade da Coruña no
2006.
O libro fala da auga, dos ríos, da crisis
das presas, dos impactos ambientais, da contaminación dos
ríos, os marcos legais, na Planificación Hidrolóxica de
Galicia, de moitos problemas actuais en ríos galegos e
de moitas cousas interesantes. Ata 21 traballos. Un libro
básico para entender ó que está a pasar dende fai tempo cós
nosos ríos...
En particular incorporei á ficha sobre o Pai Miño o traballo de
Helena Correia de
título "Río Miño: vivo, máis non moito".
-0-
Desta páxina web
http://www.rios-galegos.com tomei todos os datos
referentes a flora e fauna do río Miño, por
suposto seleccionando previamente. Tamén contos,
seleción de poesías e outros datos.
Por certo a páxina é do que escribe, sobre o Pai Miño, ou sexa
Secundino Lorenzo.
Un traballo, sobre os ríos galegos, no que levo
dedicado máis de 18
anos; hoxe moi recoñecido a niveis das escolas de
Galicia e de moita xente.
-0-
Río Miño, el agua
más fértil. Os autores son Joaquín
Araujo e José Luis Gutierrez. O libro está escrito
en castelán e tamén en portugués. A editorial é Lunwerg, ano
2009.
Ten unhas fotografías extraordinarias de
Ángel Araujo que xa soio por elas merece a pena
mercar o libro. O texto moi
ben. A parte de fauna e flora é sencilla e resumida, pero
moi correcta.
A presentación
extraordinaria, como todo o que manda facer Joaquín
Araújo.
Deste libro saquei un
texto marabilloso de José María Castroviejo que titula
"El padre Miño. Biografía de un gran río abandonado"
-o-
Polos vieiros do
vello Miño. O autor é Estro Montaña
Editado por Nigratrea no 2005.
O libro fai un recorrido dende o
nacemento do río ata Caminha pasando revista a pousadas,
pazos, obras de arte, encoros, Lugo, Ourense, Ribadavia, Tui
o viño, os camiños e moitas máis cousas. Tamén fai un
recorrido polo Miño portugués.
Tamén recorre o río Sil.
Un libro moi traballado e ben
publicado, como o río Miño merece.
Ten moi boas fotografías, neste
caso de Tono Arias.
Do libro saquei moitas ideas en
particular para o tema "A contenda dos labradores
de Caldelas", un entremés que descoñecía;
neste libro descubrino e levoume a leelo e publicar un
traballo no apartado de "Caixón de sastre" do río Miño.
Tamén sobre o Balneario de Monçao saquei varias cousas,
que figuran no "Caixón de sastre" no apartado de
"Augas
termais do río Miño".
Repito, un libro moi traballado e que merece a pena
compralo e lelo.
-o-
"A flor de auga", Historias de
encantos, mouros, serpes e didades mergulladas. Autores
Xosé Miranda e Antonio Reigosa. Xerais.
Un libro do 2006 no que se recopilan lendas de Galicia
que teñen relación coa auga.
Do libro saquei moitas das lendas do río Miño e outras
que publico na web dos ríos galegos. Un gran traballo
dos dous autores. Nada menos que 121 lendas.
Está publicado por Xerais no 2006
-o-
"As troitas, miñas señoras", un libro de
Juan José Moralejo Álvarez, editado por
Editorial Galaxia, 2ª edición, 2005. Este libro é unha segunda
edicción .
A primeira edición
era de 1981 A segunda edición está correxida
e aumentada
Estos libros son para mín de cabeceira por varias
cuestións: a miña amistade digital, sinto que non
fora doutro xeito, con Moralejo en primeiro
lugar e a calidade do que escribe e dice sobre os
ríos galegos, en particular o seu río Miño. É un
libro básico si do río Miño falamos ou escribimos.
Do libro saquei, entre outras moitas cousas,
dous artigos que son antolóxicos para ter unha idea
de como era en tempos O Sacratisimo Miño
como el ó chama e outro sobre como é o río Miño hoxe
cun artigo "O Miño, un pai non respetado"
Sinto motísimo que Juan José Moralejo morrera no
2012; onde esté gustaríame que existise un río que
lle lembre o río Miño que el coñeceu de pequeno. No
seu día, dediqueille este humilde video
"Benditos ríos e benditas troitas",
é o menos que podía facer
por este, repito, gran amigo digital.
-o-
O Miño canle de luz
e néboa. Autor Manuel María.
O Miño canle de luz e néboa está no
tomo II das súas obras completas (1981-2000)
Publicada por Espiral Maior. Opera
Omnia. 2001
O Miño canle de luz e néboa, foi
publicado en 1996. Está na páxina 581 do libro citado e na
ficha do río Miño figuran un bon conxunto de poesías,
seleccionadas polo autor da web, por suposto non todas.
Un poeta marabilloso e único ó que
precisamente se lle dedicou o día das Letras Galegas o ano
2016. Pola miña banda xa facía anos que me dera conta do
gran poeta que tiñamos entre nós.
-0-
Miño, río pai e
amigo. Autor Xosé Otero Canto.
Publicada pola fundación Manuel
María. 2010
Un poeta único que dedica no libro
cincuenta e tres poemas o Pai Miño. Poemas marabillosos, nun
libro moi ben pensado.
Deste libro publico unha escolma de nove
poesías que axudan a entender o río Miño e a facer ver como
está hoxe o cuidado de este río, silandeira
cremalleira de auga...Galicia e ti sodes o
mesmo...
Un libro imprescindible para entender o
noso río Miño, pai e amigo.
-0-
Este libro "Ausencias,
soños e rebeldías" Poesía en Galego (1952-1990), autor
Xosé Conde Fernández, está publicado por
Arte de Trobar no ano 2012, é unha escolma da poesía de
Xosé Conde elaborada por Víctor Campio Pereira e
Edelmiro Vázquez Naval.
A poesía "Río Miño" está recollida do libro
"Ausencias, soños e rebeldías", poesía
en galego (1952-1990). Tamén poño no apartado de "Os ríos son
poesía" outras de este autor que fala do río Miño dunha
forma moi realista. É normal que Xose Conde, faga poesía
sobre o río Miño, nacera na Barca,
hoxe Barbantes-Estación en 1918, xusto a beira dereita
do río Miño, logo tamén viviu en Filgueira, o seu pai
era ferroviario e alternou entre os dous pueblos, e os dazaoito anos emigrou a Arxentina. Morreu en Ourense en 1990. Un poeta extraordinario e
descoñecido por moita xente.
Farei tamén un apartado de título
"Xosé
Conde e o río Miño", penso que ben merecido. O tempo...
Agradecer a Edelmiro Vázquez, un poeta
extraordinario aparte de matemático e compañeiro na profesión de
mestre e profesor, que me fixera chegar esta escolma realizada por el e
tamén por Víctor Campio, outro poeta, como
digo eu, de sete estralos...
-0-
Belesar o
orgullo de España.
Libro escrito por Afonso Eiré. Ano
2013
Está editado por Hercules de
Ediciones.
O título, a primeira vez que o
vín, tiroume un poco para atrás. Pero botando unha
ollada o índice dinme conta que efectivamente Afonso
falaba do muro, da presa en si, que foi unha pasada no
seu tempo. Foi orgullo de Franco e sobre todo orgullo
de Luciano Yordi de Carricarte, que foi o inxeneiro que
a diseñou.
O demais conta a historia e os
pormenores, algúns ben tristes, e o final resulta
un libro marabilloso e imprescindible para entender ó bo
do encoro de Belesar e por suposto ó malo. Ten moitos
capítulos sumamente curiosos polo descoñecidos, polo
menos polo que escribe.
Pola miña banda, e para a ficha sobre
"O pai Miño" saquei moitos datos deste libro, tanto
ó
escribir sobre os encoros, concretamente sobre o encoro
de Belesar, o
maior do río Miño, así como no artigo que firmo como
"O Miño cheo de vida" e otros máis.
-0-
Castrelo de Miño: "Loita, represión, espolio,
desastre ecolóxico, desastre humano".
Autor Arturo Reguera.
Editorial Fundación 10 de Marzo.
Editado en maio de 2016
Este libro conta con moitísimo
detalle ó que pasou en Castrelo de Miño entre
1966-1969.
Arturo Reguera estuvo alí en 1966
tomando nota, de primeira man, de todo o que
pasou. Logo fixo un seguimento que presenta
perfectamente documentado neste libro.
Tamén fixen uso do sensacional
prólogo de Xesús Alonso Montero.
Estos datos están no apartado
"Castrelo 69" da miña
ficha sobre o Pai Miño.
-0-
Memorias de José Arias. ¿Mis "pecados"?.
Edición de Daniel Lanero Táboas.
Editorial Fundación 10 de Marzo.
Editado en 2007
Este libro conta con moito detalle a
vida deste gran loitador do Ribeiro (Ourense) José
Arias Carballo, o home que defendeu, dende moi
novo, os traballadores do campo. Militou no
PCE, Partido Comunista de España, logo PCG.Vivía en Barbantes (Punxín - Ourense).
1917-2013.
Lóxicamente ó vivir no Ribeiro,
e inda por riba que o encoro lle colleu unha finca, estuvo cun protagonismo de primeira liña no conflicto de
Castrelo de Miño. De feito nas súas memorias ten
un capítulo "El conflicto de Castrelo de
Miño. La reconstrucción de la memoria democrática de los
campesinos de O Ribeiro". ; onde conta, de primeira
man, todo o conflicto e a posición protagonista do PCE no
mismo.
Este capítulo aproveiteino para
profundizar no conflicto, practicamente copieino casi
todo, para o meu tema "Castrelo 69",
da miña ficha sobre o Pai Miño.
Penso que con esta incorporación e a
anterior de Arturo Reguera queda perfectamente
aclarada a historia do conflicto de Castrelo de Miño
entre os anos 1966 e 1969, un conflicto moi duro en
plena dictadura de Franco.
-0-
O legado dos
ribeiraos. Barcas do Miño.
Libro escrito por José Manuel Vázquez Rguez.. no
2011
Deste libro teño sacado moitísimas
cousas para a miña páxina web sobre os ríos galegos:
sobre as Barcas do Minho, en particular para esta ficha
sobre o Pai Miño.
-0-
Com os pés na
áuga. O río Minho galego-portugués.
Libro escrito por José Manuel Vázquez Rodríguez.
no 2015 . Está editado por Barcas dol Minho.
Deste libro, descuberto fai pouco,
penso sacar moitísimas cousas para a ficha do Pai Miño.
De momento saquei un resumo importante acerca do escrito
"A contenda dos labradores de Caldelas",
sin dúbida a primeira obra de teatro, que se conserva,
escrita enteiramente en galego. No capítulo do libro
"Antigos códigos da pesca no teatro"
escribe sobre esta famosa obra de Gabriel
Feixó de Araúxo, dramaturgo do século XVII.
Tamén cousas moi interesantes sobre
como se explicaba o río Miño ou Minho nas escolas
de España e Portugal xa fai moitos anos.
Incorporei fai pouco o traballo
"O aproveitamento do peixe de río", un capítulo
deste libro que nos fala de como aproveitaban os pueblos ribereños a excelente pesca que
facían no río Miño, Pai Miño por esta razón...
-0-
Bajo Miño y
Costa Sur.
Libro escrito por Eliseo Alonso no ano 1968, de feito foi premio Nacional
Virgen del Carmen no ano 1968 . O que teño eu está editado pola
Imprenta J.A. Vicente. La Guardia, en 1980.
Deste libro, descuberto, por mín, tamén fai pouco,
penso sacar moitísimas cousas para a ficha do Pai Miño.
Trátase dunha auténtica xoia, moi ben impreso e cunhas
fotografías moi boas para a época.
-0-
As barcas e os
barcos de pasaxe da provincia de Ourense no antigo
réxime.
Libro escrito por Olga Gallego Dominguez.
Boletín Auriense, anexo 23.
Museo Arqueolóxico Provincial. Ourense 1999
Deste libro saquei moitas fotografías
marabillosas e por suposto datos que aparecen no meu
dicionario fluvial ilustrado relativo os ríos galegos,
en algunhas das entradas.
-0-
Contos do Miño.
Libro escrito por Eliseo
Alonso.
Editado por Xerais en 1992.
Deste libro poño o limiar, xa que ten unha parte onde describe a Foz do
Miño dunha forma incrible; e tamén poño na web
tres contos dos dezaseis marabillosos contos que trae
o libro. Todos son auténticas xoias.
Penso que nunha ficha sobre o Pai
Miño ten que aperecer este libro xa que é unha auténtica
xoia.
Espero que a reprodución desta
pequena parte do libro non supoña ningún delito, a
intención miña é moi boa... De tódolos xeitos si consideran que non debe figurar neste
traballo de divulgación sobre o Pai Miño non teñen máis
que pedilo. Este é o
meu email.
-0-
A lamprea do río
Miño. Escrito por Alfonso
Vázquez Martínez.
Reeditado polo Concello de Arbo
no ano 2012.
Deste traballo, escrito en español e
galego poño na páxina web todo o traballo na versión en
galego.
Outra xoia imprescindible nunha ficha
sobre o Pai Miño.,
O traballo foi publicado en 1959, na
revista Montes.
Espero que a reprodución desta parte do libro non supoña ningún delito, a
intención miña é boa... De tódolos xeitos si consideran que non debe figurar neste
traballo de divulgación sobre o Pai Miño non teñen máis
que pedilo. Este é o
meu email.
-0-
A pesca tradicional nos ríos de
Galiza. Caneiros, pescos e pesqueiras. Lois Ladra.
Editorial Sotelo Blanco. 2008.
Un libro
imprescindible para estudiar a fondo os caneiros e
as pesqueiras do río Miño; con moitísimos detalles,
dibuxos explicativos e información por suposto dos
caneiros tanto do río Miño como do río Sil así como
as pesqueiras do tramo internacional do río Miño..
-0-
As pesqueiras do
río Miño. Escrito por Cesar
Portela.
Editado pola Xunta de Galicia
en 1985.
Con fotografías de Carlos
Osorio.
Deste traballo, escrito en galego, poño na páxina web
moitas cousas referidas as pesqueiras ou pescos así como
o viturón, que Portela chama Boteirón.
Tamén algunha fotografía.
O traballo, todo el, merece copialo e
poñelo na páxina web íntegro xa que é toda unha tesis
sobre as pesqueiras, que son definidas e estudiadas
dende os puntos de vista funcionais, históricos,
etnográficos, xurídicos, constructivos e
arquitectónicos, con conclusións e unha extensa
bibliografia.
Tamén moita fotografía en color de
Carlos Osorio Justo.
-0-
Bases de
actuación para o estableciemento dunha estratexia de
protección e posta en valor do sistema de pesqueiras do
tramo transfronteirizo do río Miño. Traballo
realizado por Consultora Galega S.L.
Este traballo non está
publicado, simplemente fíxenme con un cd que ten o
traballo completo.
Deste traballo, escrito en galego poño na páxina web
trozos básicos como son na Pesqueira de a Raña de
Almansa de Selas (Arbo) as súas características
arquitectónicas e unha fotografía.
O traballo é impresionantes dende
todos os puntos de vista e unha mágoa non poder publicar
nesta ficha sobre o río Miño algúns dos resultados.
Estudiarei o caso
-o-
Un Verán en Galicia.
Libro escrito por C. Gasquoine Hartley
en 1911 e publicado por Galaxia, traducido ó galego en 1999.
Traducción Xosé María Gómez Clemente,
por certo moi boa.
Unha xoia de libro, con varios capítulos
adicados ó río Miño.
A autora C. Gasquoine Hartley
e o seu
marido deciden facer unha viaxe a Galicia no ano 1911.
Os dous son pescadores e ela unha escritora e fotógrafa renombrada.
Pasan un verán completo en Galicia pescando a pluma, a
cola de rata, ríos tan importantes co o Río Miño do que
falan marabillas.
Por suposto que nesta páxina sobre o
río Miño tendes varios trociños sacados deste libro.
Incluso puxen fotografías dos lugares onde estuveron
pescando, xa que os mismos compartín eu e inda comparto
hoxe, a pesares de que o río Miño ó temos, a Xunta de
Galicia e os galegos entre os que me incluo,
completamente abandonado.
¡Non sabemos ó que temos. Si o saben
empresas como Fenosa Gas Natural e outras!...
-0-
A Ponte Maior.
La razón de ser de una ciudad: El puente Romano-medieval
de Ourense.
Libro escrito por Juan Carlos Rivas Fernández- Xesta.
e publicado pola Diputación de Ourense. 2014.
Outra marabilla de libro,
perfectamente editado cunha fotografía sensacional e un
texto moi traballado.
Un traballo de máis de dez anos
realizado polo autor do libro Juan Carlos Rivas
Fernández-Xesta . e no
que en máis de quinientas páxinas fai un estudio
completo da famosa Ponte Maior de Ourense; que empezou
sendo romana e rematou sendo romana-medieval.
Por suposto que nesta páxina sobre o
río Miño, fago referencia a este libro, concretamente no apartado de
Pontes Romanas do río Miño, xa que escribo sobre a Ponte
Romana de Lugo, a de Portomarín e a de Ourense, a este
libro e algúns dos seus datos.
No futuro irei cotexando os datos que
teño escritos cos deste libro, o que tuven acceso
os primeiros días de marzo de 2016. Concretamente
interesoume moito que escribira e demostrara que a
Ponte Maior ten moito de romana, fala de dúas quintas
partes.
Posteriormente
estou a incorporar datos como fotografías da enchenta de
1959 en Ourense cidade ou datos sobre a Ponte Pequena,
que descoñecía, por poñer dous exemplos.
Nota: doulle as gracias por publicar
unha fotografía miña do río Miño, na páxina 51, unha
subida do río que meteu ó río Barbaña cara adentro. Publicación que
referencia co meu nome. Moitas gracias repito e
enhoraboa pola publicación.
-0-
Pontes. Lugares seguros de paso.
Libro escrito por Juan Andrés Hervella
Vázquez.
e publicado pola Diputación Provincial
de Ourense. 2015.
Un libro que me
axudou moito para completar a miña relación de pontes do
río Miño, concretamente as pontes da cidade de Ourense.
O libro presenta as pontes dende un punto de vista
histórico, dando ademais as características
arquitectónicas e as dimensións e moitos datos
interesantes. Os dibuxos das pontes a plumilla e feitos
polo escritor son na miña opinión orixinais e
interesantes, resaltando ó máis importante. Trae, entre
outras cousas ó final, un pequeno dicionario de términos
usados na descripción que axudan moito.
-0-
Guía espiritual de una tierra.
Libro escrito por José María
Castroviejo en 1960 y publicado por
Espasa-Calpe, S.A. .
Un libro antiguo,
raro e curioso, escrito en castelán, cunha prosa
marabillosa e moi boas fotografías en blanco e negro,
así como mapas e moitos detalles.
O autor fai un
recorrido por toda Galicia, escribindo de moitas
cosas, mezclando xeografía, historia, etnografía.
Persoalmente
fixen uso de algunhas fotografías e textos.
-o-
Volumen 5:Balnearios. Vive Galicia.
Editado pola Voz de Galicia.
Balnearios en xeral de Galicia. Deste
libriño tomei moitas notas para escribir varios
apartados do traballo "Miño Termal",
Está feito en 2015 pero bótase de menos Balnearios como o de Cortegada.
-0-
Historia dos Balnearios de Galicia
1700-1936, "O lecer das augas". Luís
Alonso Álvarez, Elvira Lindoso Tato e Margarita
Vilar Rguez. Galaxia. 2011
Un libro sensacional e moi
traballado que analiza os balnearios existentes en
Galicia dende 1700 ata a Guerra Civil.
Deste libro tomei moitas notas sobre
todo da historia de Balnearios como o de Lugo,
Cortegada e Caldelas de Tui que son os clásicos do
río Miño. O resto son máis recentes: Laias, Arnoia,
Rutas Termais de Ourense.
-o-
Sensacional libro da
profesora María G. Souto Figueroa,
"Galicia, terma bimilenaria",
doctora en Cencias Químicas e licenciada en
Farmacia, libro que pasa revista a tódalas
termas de Galicia:
balnearios
e fontes famosas;
un libro marabilloso publicado
no ano 2009 pola Diputación Provincial de Ourense.
As fotografías son de Mani Moretón.
Deste libro
estou a tomar moitas notas que
incorporo ó apartado "Miño
Termal", deste traballo sobre o río
Miño.
Notas como o
poema que explica a filosofía Zen que se aplicou
nas termas de a Chavasqueira e Outariz no
circuito termal de Ourense.
-o-
Neste link tendes o traballo.
Unha escolma de poemas adicados o río Miño. Unha
marabilla que está chegando as 10.000 entradas. ¡Non
me estrana!.
Non podo terminar esta bibliografía sin adicar un
apartado a estos grandes traballadores, marabillosos
traballadores, sobre a nosa natureza e en particular
sobre o río Miño.
Para min son os mellores traballos sobre o río
Miño, que hai na rede, e merecen un posto de
honor nesta bibliografía.
Non son libros, son
xoias dixitais que podedes ver e ler en internet.
Trátase de traballos de Adela Leiro e de
Mon Daporta que as veces firman como Monadela. Os mismos que publicaron o libro
de Os ríos de Galiza, libro xa citado;
e centos de traballos sobre a nosa natureza.
Adela Leiro que foi mestra, hoxe xubilada,
ten un extenso curriculum de traballos didácticos e de todo
tipo. Ver este link.
Dende estas lineas quero expresar a miña admiración
por tódolos seus traballos e a súa defensa da nosa natureza.
Una marabilla.
Mon Daporta é outro
docente,
actualmente xubilado e que tamén ten un extenso
curriculum de libros infantís e traballos didácticos
de todo tipo. Quero, aproveitar esta
bibliografía, para expresar nestas liñas a misma
admiración que teño con Adela Leira. Moitas gracias
os dous.
Ver este link.
Neste link tendes o traballo. Un PDF sobre o río
Miño.
Neste link tendes o traballo marabilloso dedicado a
Manuel María e o río Miño no ano 1996, o ano en que
Galicia lle dedicou o día das letras galegas.
Neste outro link tendes un resume en imaxes do río Miño
-----------------------------------
El río. Julio López Cid.
Duen de Bux Ourense 2008.
Un libro sensacional. Na portada o
río Miño nunha fotografía de Mani Moretón. Río Miño que
ten moito que ver nos personaxes da novela.
O libro está escrito en castelán.
Deste libro pusen dous capítulos no
apartado de Caixón de Sastre, concretamente os capítulos
uno e dous; simplemente como mostra dunha prosa
marabillosa e que me lembra a miña mocedade e as miñas
andanzas por este río fabuloso e que tamén exerceu en
min a fascinación que mostran os personaxes da novela.
Efectivamente..." El Río recrea
una narración envolvente y sutil como la niebla que
emana de su superficie en los días grises del invierno"
.(tal como mostra a portada e tal como está escrito na
contraportada do libro).
-----------------------------------
Cantigas da Fonte
Arcada.
Marcial González
Vigo. Citania
Publicacións S.L. 2008.
Un libro moi ben
publicado cheo de poesías e fotografías de moi boa
calidade ambalas dúas.
O libro está escrito en
galego.
Deste libro pusen, na
miña páxina web sobre o río Miño, a
poesía de titulo "O Testamento do Miño".
-----------------------------------
Paisajes Culturales
del Agua. (Arqueología,
Antiguedad, Territorio).
Ladislao Castro Pérez,
Beatriz Comendador Rey, Elena de Uña-Álvarez, Fermín
Pérez Losada, Susana Reboreda Morillo.
(GEAAT)
Libro editado por la
Deputación de Ourense en 2015.
El libro está editado en
castellano.
Un libro que en
principio seleccioné por uno de los temas que trata,
concretamente en el capítulo 11, trabajo que
firman Patricia Valle Abad, Fermín Pérez Losada y Mariño
Xosé Vázquez Mato: El yacimiento romano-medieval de
Os Medos (Currás-Tomiño). Aproximación a la explotación
de un territorio fluvial (Baixo Miño) entre la
antiguedad y la edad Media. Muy en particular el
apartado 11.2.- El Baixo Miño en la
antiguedad. (de Patricia Valle Abad),
apartado que aparece, integramente, en mi web
sobre el río Miño.
No descarto en el
futuro incluir otros trozos de este libro que me parece
fundamentales para entender muchos temas relacionados
con el agua y por lo tanto con los ríos entre otros.
-----------------------------------
Facéndolle as Beiras
ó Miño.
Centro Cultural María
Castaña 2004. Inludes e Xunta de Galicia.
Un libriño
sensacional relacionado co río Miño e con terras do Miño,
Reserva da Biosfera.
O libro está escrito en
galego.
Este libro
está composto de lendas, contos,
adiviñas, refráns, ditos populares, parrafeos e cantigas
relacionadas con terras do Miño.
Deste libro recollo
de momento varias lendas e algunhas adiviñas, pero no
futuro incorporarei máis cousas á páxina sobre o río
Miño.
-----------------------------------
Ondas do mar de
Caminha.
Gráficas Juvia. 1000
ejemplares. 2006. Pedidos al auto José María
Gavinho Pinto. Praça Conselheiro Silva Torres, 19.
4910-112 CAMINHA.
Capa: Grabura de
Fernando Nunes.
Autor José María
Gavinho Pinto.
Un libriño
sensacional relacionado co río Minho e coas terras do Minho.
O libro está escrito en
portugués.
Este libro
está composto de antologías e
poemas. Fala moito de Portugal, concretamente de Caminha
pero tamén fala de España.
Deste libro recollo
de momento unha poesía dedicada o Río Minho e tamén un
artigo que se titula "O pai Minho" e que ven a demostrar
unha vez máis, cun argumento máis, de onde ven a
palabra "Pai Minho", que logo da lugar en España
á "Pai
Miño" e que fala da riqueza que supoña este río para os
ribeiráns tanto de Galicia como de Portugal.
-----------------------------------
Guia de los ríos de
Lugo. Editado
polo El Progreso baixo o patrocinio da Xunta de
Galicia.
Ano 1996.
Diseño: world Mundial
Press.
Redacción: Matias Rguez.
Rguez., mª Teresa de Lois e Idoia Cuesta.
Fotografías: Matias
Rguez. Rguez.
Infografía e dibuxos:
Jacobo Gabaldón
Deste libro recollo
moitas cousas para a miña web sobre o río Miño, en
particular textos sobre os seus afluentes e fotografías.
Unha marabilla de libro.
-----------------------------------
Biografía de un río y
de una ribera.
Confederación Hidrográfica
del Miño-Sil. 2012. Autor José Benito Reza.
Un libro onde José
Benito fai un estudio detallado do que chama, e con
razón, o seu río, o río Arnoia. Un río enteiramente
ourensán. Casi 100 km. de río.
Utilizo este libro na
miña páxina web sobre o río Miño ó tratar o apartado dos
afluentes; sin dudalo o río Arnoia xunto co
río Sil son os afluentes máis importantes.
Aproveito para
agradecer a J.B. Reza o detalle que ten na páxina
244 ó referirse o meu amor os ríos galegos.
-----------------------------------
O lector que esté interesado no
tema da fronteira no río Miño entre España
e Portugal, 75,5 km de fronteira, voulle
recomendar un libro que ó sacará
de moitas dúbidas:
Trátase do libro:
Miño:¿existiu unha fronteira?
O autor: Luís
García Mañá. Publicación de Galaxia en 1993.
Utilizo este libro na
miña páxina web sobre o río Miño ó tratar o tema da nova
fronteira entre España e Portugal no río Miño que
aparece con data 11/08/2018 e onde vexo que únicamente
cambia a fronteira na desembocadura.
Na miña páxina está
no apartado de "Caixón de sastre", temas de historia e
xeografía.
Tamén incorporo
palabras o meu dicionario fluvial como:
raña, seco e
ariños que aparecen no seu libro, concretamente nos
anexos sobre a raia mollada.
-----------------------------------
Outro libro a
recomendar, sempre que o lector esté interesado no tema
da historia do viño, no Ribeiro e no río Miño. Un libro
moi curioso e moi ben escrito. Como dice Luís Domínguez
Castro no prólogo "...unha espléndida obra, madurada
e envellecida no mellor dos barris, o do entusiasmo e bo
facer".
Trátase do libro:
Beber, necesidad y placer.
Desde el
Ribeiro, un breviario internacional del vino.
O autor:
Celso Rey. Publicación de
Caligrama. 2020.
O libro está escrito
en castelán.
Na miña páxina web
sobre o río Miño, concretamente no Caixón de Sastre, no
apartado de Historia e Xeografía, incorporo ao pé
da letra o capítulo 9.4 da páxina 160 do libro citado e
co título "Un Miño navegable. Representación al
inmortal rey Carlos III", unha proposta moi
curiosa de Pedro Antonio Sánchez Vaamonde.
Agradecer ao autor,
Celso Rey, que ao falar do Ribeiro utilice unha das
miñas fotografías, concretamente na páxina 276. Para mín
un honor. No apartado de fotografías do río Miño,
Pai do Viño, O Ribeiro, fago mención a este libro polo
que supón para O Ribeiro milenario.
¡Enhoraboa ao autor!
-----------------------------------
Outro libro a
recomendar, sempre que o lector esté interesado no tema
das lendas neste caso do río Minho.
O libro está
financiado pola Uniâo Europeia e por Vale do Minho,
a ediçao é do Novo Norte.
Ten cinco
lendas que se corresponden con Melgaço, Monçao,
Paredes de Coura, Valença e Vila Nova de Cerveira.
É un libro de
Contos Tradicionais e Actividades.
Está escrito en
Portugués.
-----------------------------------
Outro libro
básico para entender que é realmente o río Miño,
Minho en Portugal, que vida aportaba as súas
ribeiras, en fin a historia deste gran río galego.
Do libro saquei
moitas cousas: detalles do carocho a barca típica
que usaban en Portugal para pescar, así como cousas
sobre o peixe máis emblematico e fundamental do río
Miño o sable, sável en Portugués e sábalo en galego.
Un libro escrito
por Castro Guerreiro no 2005. co apoio da
Câmara Municipal de Vila Nova de Cerveira.
Está escrito en
Portugués.
----------------------------------
Un libro publicado en
PDF o día 24/04/2021 nun acto celebrado en Tuy en
lembranza do 350 aniversario da publicación do libro
"Entremés famoso sobre a pesca no río Miño".
O PDF comenza con
prólogos, traballos todos sobre o "Entremés famoso sobre
da pesca do río Miño", de Enrique Cabaleiro
Glez., outro de Valentín García Gómez, outro de Luís
García Mañá, tamén de Xosé González Martínez e un
traballo de Ramón Lorenzo Vázquez sobre varias notas
acerca do libro de Gabriel Feixoo de Arauxo.
A continuación ven o
libro completo "Entremés Famoso sobre da Pesca do Río
Miño", libro de Gabriel Feixoo de Arauxo feito no ano
1671, e publicado por Ediccións Monterrey en Vigo no ano
1953. No link seguinte tendes o PDF completo.
Libro en PDF "Miño,
o río das letras".
----------------------------------
Outro libro
que utilizo para contar cousas do río Miño. Neste
caso escrito por un compañeiro de colexio e amigo de
toda vida: José Manuel Tabarés Lezcano.
Do libro saquei un
texto no que José Manuel Tabarés conta como foi en
Ourense e preto da Ponte Vella a chea de decembro de
1959, unha das maiores cheas que tuvo o río Miño no
século XX.
O río Miño foi para
este neno de A Ponte moito máis que eso, xa que todos os
días de colexio tiña que pasar a Ponte para asistir as
clases. No verán naqueles tempos da nenez fala da praia
da Concha neste río, tamén da praia de Oira, así
como das romerias que se facían no Campo de Santiago, a
beira do río Miño, polas festas de Santiago.
Un libro entrañable.
----------------------------------
Outro libro
que utilizo para contar cousas do río Miño. Neste
caso escrito por un médico, pediatra, neuropsiquiatra
infantil, entre outras cousas. un home que xunto a súa
muller Teresa Ubeira soñou, fundou e dirixiu o centro
singular neuro psicopedagogico de innovación e
integración O pelouro en Caldelas de Tui. Galicia.
Do libro POEMARÍO,
como se titula, saquei unha poesía que incorporo no
apartado de "Os ríos son poesía", que será un sub-tema
dun traballo que me resta facer para escribir sobre ó
que foi e sigue a ser un gran proxecto de enseñanza.
Agradecer a Teresa
Ubeira que me regalara este libro e me contara cousas
sobre os proxectos e o facer de todos os días nesa
utopía que hoxe é unha realidade, recoñecida, eficaz e
de futuro.
Un libro entrañable.
----------------------------------
Outro libro
que utilizo para contar cousas do río Miño.
Escrito por
Luis Congil e editado por Luis Congil en Ourense
DeImpresión. Ano 2021.
Neste
caso, escrito por un periodista e divulgador do
viño. Dende fai uns anos eu coñecía a Luis Congil polos
seus artigos sobre o viño na revista dixital do viño de
Vinetur.
Luis Congil impartiu
os módulos de historia do viño en Galicia no Máster de
Enoloxía da Universidade de Vigo.
O libro "A
Marabillosa historia do viño en Galicia"
sorprende nada máis tocalo, atopas que a portada, según
ó collas, aparece en Galego e a outra daslle a volta
dobre e aparece en castelán, efectivamente son
dous libros. Moi orixinal.
Sorprende tamén a
calidade por suposto de todos os capítulos, un libro
entrañable e orixinal e tamén sorprende a calidade de
impresión. ¡Marabillosa as dúas cousas!
Deste libro, en
relación co río Miño, teño sacado algúns artigos,
que agora complementarei, en particular sobre a "Vitis
sylvestris" a carón do río Miño, concretamente
en Reza (Ourense) e outros temas moi interesantes
relacionados co noso río.
Outro libro
entrañable e que merece a pena ler e ver con calma. ¡Enhoraboa
ao autor!.
----------------------------------
Outro libro
que utilizo para contar cousas do río Miño.
Escrito por
Xesús Fraga, en 2023,
e editado por RBA; levou o "Premio
Eurostars Hotels de Narrativa de Viajes 2023". Está
escrito en castelán e galego. É de agradecer.
Xesús Fraga
ten estudios superiores de
Cencias da Información, Filoloxía
Inglesa e cursos de Antropoloxía
social e cultural.
O libro está polo
tanto escrito por un periodista, escritor e
traductor que naceu en Inglaterra (Londres , 1971)
e creceu en Galicia. Forma parte da plantilla
de "La Voz de Galicia" e traballou noutros
medios audiovisuais como Radio Voz de Lugo e
e TVGA.
O libro "Río
Miño. Un viaje entre solsticios"
gustoume moito, boto de menos, ao pasar as follas,
que non ten ningunha fotografía do río Miño salvo
na portada do libro. O libro está editado por
Kalandraka no ano 2023. Que saiba, que si algún día
le esta bibliografía, si ó ve interesante, que se poña
en contacto conmigo xa que lle cedería calquera
fotografía do meu traballo sobre o río Miño co único
coste de que me cite como autor das mismas. Digo esto
para outras edicións do libro si houbera lugar.
Non sorprende o
premio que lle deron, así como outros premios que ten o
autor,
como por exemplo , polo libro "Virtudes (e
misterios)" que levou o premio nacional de
narrativa no ano 2021.
O libro sobre o río
Miño ten 213 páxinas e salvo o dito das
fotografías, é un libro que se lee perfectamente e que
está moi ben escrito e con moitos datos sobre o noso Pai
Miño. Un libro moi recomendable e do que saquei algúns
datos e textos que me gustan moito para enriquecer a
miña páxina web.
Tamén saquei para o
meu Dicionario Fluvial unha palabra marabillosa
solastalxia, que non coñecía, pero que sentín moito e
sigo a sentir na miña vida.
O texto, repito,
marabilloso. Un gran traballo.
----------------------------------
Esto non é un libro,
é un traballo do que escribe, Secundino Lorenzo. Un
dicionario en galego que de momento ten 900+2 palabras
explicadas con fotografías e videos; palabras que todas
teñen que ver cós ríos de Galicia e polo tanto co río
Miño
Trátase dun traballo
de 24 anos...casi nada.
Pulsando por riba do
libro tendes aberto o dicionario e podedes consultar as
palabras. Akgunhas non están en ningún dicionario actual
oficial xa que foron recollidas en moitos lugares de
Galicia e seguramente se perderon por falta de uso.
Agradezo ó
recoñecemento da Real Academia da Lingua Galaega que o
citou no seu día.
-----------------------------------
Río Miño, ano 2005, por Francelos e
Arnoia.
¡Un río, xa, embalsamado!
|