San Mamede de Vilasouto
Antiga.
 

Poño primeiro a súa situación, logo  a súa historia e a continuación describo o que era a igrexa e poño unhas fotografías comentadas.

 

Situación da Igrexa:

Iglesia de San Mamede de Vilasouto.

Antigua iglesia parroquial de Vilasouto.

Si non digo o autor da fotografía quere decir que son miña. Ou sexa Secundino Lorenzo.

 

A igrexa de San Mamede atópase a 1 km da aldea de Vilasouto, sobre un outeiro a carón do encoro de Vilasouto, coa área recreativa na orela do mismo.

San Mamede de Vilasouto.

Coordenadas  x. :   Lat. 42.665653    Long.  -7.419658

Coordenada UTM:    UTM 29T  629512.90     4724898.67

Vilasouto- O Incio- Lugo

Ver en Google Maps.

Sensacional fotografía dende dron feita por Andoni Carreira. En primeiro plano a igrexa de San Mamede, a orientación é este oeste. Nela vese a situación de privilexio desta igrexa. O fondo o pueblo de Vilasouto e a esquerda a presa, por certo co encoro a tope. O lugar é moi bonito.

 

 

Historia da Iglesia:

 

 

Ata aquí a historia contada por Luís López Pombo.

Ver a bibliografía. Ver nota (1).

 

---o---

 

Ver alguns detalles da igrexa con fotografías.

 

Nota: salvo que poña o autor das fotografías o resto son do que escribe Secundino Lorenzo.

 

A igrexa ten hoxe,  no 2023,  esta aspecto despois de ser reparada cuns traballos que comenzaron en xuño de 2015 e que consistiron en reparar totalmente o tellado tanto da igrexa como do cabildo  que hai á entrada; tamén se actuo nos muros. A igrexa estaba totalmente en ruína técnica como se pode ver nas fotografías que saquei no ano 2013.

Fotografía dende un dron; a foto está sacada dun video de  José Camilo López Pérez.

Permite ver a Igrexa, o cementerio e a casa parroquial por certo totalmente desfeita. Nesta fotografía xa está arranxado o tellado e o campanario.

 

Pila bautismal de San Mamede de Vilasouto. Roubada no 2008.

Fotografía de Luís López.

No ano 1970 pechouse,  cando se fixo a actual que está no pueblo de Vilasouto. A igrexa xa estaba en mal estado e dende aquela cada ano peor. Lembrar que o 09/06/1936 ardeu, e que o día seguinte trataron de recuperala. No ano 2008 roubaron a pila bautismal, que era de granito, e datada do século XVII. Nesos anos o deterioro foi moi grande

No 2011 a igrexa ingresara na  Lista bermella do  Patrimonio de Hispania Nostra como un edificio en risco de virse abaixo. Posteriormente tras a campaña feita pola  la asociación Lugo Patrimonio, a Deputación e o  Obispado iniciaron unha serie de traballos  de protección.

O resultado é a primeira fotografía e esta que poño a continuación.

Nesta fotografía do ano 2017 vese o cabildo reparado, neste caso o tellado que estaba lamentable. A fotografía está sacada doutra de Xoan Arco da Vella.

Está previsto seguir cunha segunda fase de rehabilitación, acondicionando o interior, que está desfeito para convertilo nun centro de interpretación histórico que contribúe á dinamizar turísticamente a zona e polo tanto a economía do municipio do Incio.

Seguirei de cerca esta segunda fase. De momento en febreiro de 2023 a cousa segue parada.

 

---o---

Paso a ver como era a igresa de San Mamede de Vilasouto en base o que contan dela e as fotografías que eu mismo saquei no ano 2013:

O deterioro da igrexa era evidente pero permite facernos unha idea do marabillosa que era e por suposto do pouco que se fixo neses anos.

Aproveito un texto do libro que indico na bibliografia de "Cuaderno del Románico de la Ribeira Sacra" de Francisco José Ruíz Aldereguía. Ver en bibliografía o apartado (2). Poño o texto en galego e fotografías. A igrexa vella, atópase a 1 km. da aldea do seu nome, sobre un outeiro a carón do encoro de Vilasouto, con unha área natural e recreativa mesmo na orela.

É unha igrexa de planta do século XII, de nave e ábside rectangulares, moi alterada polas reformas;  unha ampliación do templo no lateral sur abriu un muro para comunicar o novo espacio con arcos que se apoian en columnas  áticas sobre dispares basamentos.

Pila de auga bendita da igrexa de San Mamede de Vilasouto.

Fotografía de Luís López.

(Unha columna ática fai referencia a que as bases son cadradas. O de dispares basementos fai referencia a que as bases son varias, por exemplo unha delas e a pila de auga bendita)

Na fotografía vese perfectamente a ampliación con esa porta que hai a dereita do cabildo, vese ademais na pedra a linea de separación e como é un engadido. A igrexa pasou de ser románica a ter unha mezcla de románica e barroca.

Fotografía da parte engadida. O estilo é barroco.

Fotografía do cabildo,  a catro augas, que o sosteñen catro columnas que rematan en capiteis; repito que son fotografías miñas do ano 2013. Estaba sin reparar o tellado do cabildo como se ve.

Sigue a decir, o libro citado (2): Como outros templos da zona a igrexa de San Mamede de Vilasouto mantén diante un cabildo  onde a porta principal, tamén con columnas e capiteis que proceden dun aproveitamento de materiais doutro edificio.

 

Ese día do 2013 sacaran fora na menos que o púlpito e un confesonario que aparecen na fotografía.

 

Porta principal románica.

Precisamente esta porta oeste conserva unha portada románica moi sinxela con dous capiteis.

A fotografía está sacada doutra de Xoan Arco da Vella. E xa foi posta antes.

A entrada como dice Luís López é rústica pero moi interesante: ten tres arquivoltas  e o típano que na fotografía anterior vese medio roto na parte esquerda. A primeira e a segunda arquivolta son lisas e a última leva unha pequena decoración, ademais remata en capiteis con elementos decorativos, son follas. A decoración a ultima arquivolta son pequenos botóns sobre unha liña corrida.

 

Pero entremos na igrexa para ver como era, si é posible, dende ó pouco que queda:

¡A sorpresa que vades levar!.

Realmente podedes pensar como estaría de bonita con todo no seu lugar.

Era unha xoia.

Sin dúbida.

 

Entrada da igrexa dende o altar. Ver a parte engadida a esquerda. Unha columna ática e na outra a pila de auga bendita. Arriba o coro e o tellado medio desfeito. Foi o ano 2013 e inda non empezaran as obras.

A parte esquerda lémbrame a igrexa de Eirexalva.

O escudo dos condes por riba dun altar que había entrando a esquerda.

Aqui tendes o altar. Non sei a quen estaba dedicado

Na igrexa había varias imaxes entre elas as seguintes:

A Santa Cruz. San Mamede. A Virxen do Rosario, do século XVII. San Isidro Labrador.  A Inmaculada e a Virxen de Fátima.  Entre outras seguramente.

Tamén había unha Pedra Medieval.

Algunhas pasaron a igrexa nova.

Filigrana nas paredes.

Vista do arco, columnas e capiteis que hai antes do altar.

Detalle dunha das columnas da fotografía anterior..

 

Detalle dunha das columnas.

 

Non sei como estará hoxe este altar.

 

O altar que inda se conserva bastante ben, seguramente pola súa orientación oeste. Faltan as imaxes.

 

Outra fotografía- Esta é de xuño de 2023

Vexamos un detalle deste altar:

Parte esquerda do altar.

 

Decir que o chan, toalmente desfeito polas choivas e a entrada da auga, era de tablóns de castiñeiro; por debaixo deses tablóns hai sepulturas. Moitas delas cós blasóns dos nobles que habitaron a zona. Están un pouco desfigurados pola auga e parecen follas. O da esquerda a parte de abaixo parece da casa dos Préstamo.

Hai un artigo de Francisco Albo na Voz de Galicia que se titula "Sepulcros olvidados en la iglesia de San Mamede de Vilasouto" onde escribe sobre estas lápidas. Ver este link.

Nesta fotografía de Xoan Arco da Vella vemos unha parte do cemiterio, a parte dde atrás daq igrexa, o que é a parte ESte, xa retocado o muro e vendes dous muros un casi no centro e outro a dereita.

 

Esta imaxen é de xuño de 2023.

Estos muros, hai teorías, poderían ser ou corresponder a un mosteiro primitivo.

Queda tamén escribir algo sobre a rectoral. Decir que está totalmente en ruína e ademais peligroso meterse a facer  fotografías.  Era a casa do cura. Tiña moito espacio e o parecer un salóns grandes.

 

Esta é a entrada da casa, xa vedes como estaba no 2013.

Unha auténtica selva.. Ventá que daba ao norte da igrexa.

 

 

Links que axudan

Link interesante.

Link de Arco da Vella

Link romanico digital

La Voz de Galicia 2015

 

 

Fontes dos datos:

(1) O sensacional libro O Incio. Paisaje Historia y Patrimonio. Luis López Pombo. Deputación Provincial de Lugo 2002.

 

Por certo esta é a ficha de Luís López  Pombo 11/05/1957

Fotografía de Luís López Pombo.

 

--o--

 

(2) Sensacional libro Cuaderno del románico de la Ribeira Sacra. 

Autor Francisco José Ruíz Alderguía.

Ediciones La Rectoral Ver Sacrum 2011.

 

salir.jpg (1925 bytes) Salir a Calvos.